ساختاری عاملهای موثر بر توسعه مهارت های کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی ایران انجام گرفته است.

عاملهای موثر بر توسعه ی... عاملهای موثر بر توسعه ی مهارت های کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی 3 امیر احمدپور 1 حیدر قاسمی 2 مهدی علیخانی دادوكایی 1- استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسالمی واحد ساری ساری ایران 2 -دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسالمی واحد ساری ساری ایران 3- دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسالمی واحد ساری ساری ایران چکیده كارآفرینی یكی از اركان اصلی توسعة پایدار می باشد. در همین زمینه این تحقیق به منظور مدل یابی معادله ساختاری عاملهای موثر بر توسعه مهارت های کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی ایران انجام گرفته است. تحقیق از نوع عل ی- ارتباطی است. جامعه ی آماری 9907 تن دانشجویان آموزشکده های کشاورزی بود. با استفاده از فرمول کوکران 288 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند و نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انجام شد. ابزار تحقیق پرسشنامه ای محقق ساخته بود كه روایی محتوایی آن بر پایه نظرسنجی از متخصصان ترویج و آموزش كشاورزی تأیید و پایایی آن با استفاده از فرمول تتای ترتیبی 0/94= θ محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزارهای SPSSWin21 و) 8/5 ) LISREL استفاده شد. تجزیه تحلیل داده های تحقیق گویای آن بود که حدود 37 درصد از پاسخگویان میزان مهارت کارآفرینی را در سطح متوسط و 29/7 درصد در سطح باال ارزیابی کردند. نتایج مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که مهمترین عامل مؤثر بر توسعه ی مهارت های کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی ایران عامل روحیه کارآفرینی است که ضریب مسیر آن 0/56=p محاسبه شد. عامل شخصی به میزان 0/42=p و عامل محیطی به میزان 0/19=p در توسعه مهارت های کارآفرینی تأثیر دارند. عامل آموزشی نیز به میزان 0/42=p در توسعه مهارت های کارآفرینی تأثیر دارد. هم چنین عامل آموزشی بر عامل محیطی با ضریب مسیر 1/07=p تأثیر دارد. در ساختار متغیر پنهان مهارت های کارآفرینی بیشترین تاثیر را برنامه ریزی و تعیین هدفها داشته است. کلید واژهها: مهارت کارآفرینی روحیه کارآفرینی دانشجویان کشاورزی آموزشکده کشاورزی نویسندهی مسئول: امیر احمدپور رایانامه: Ahmadpour@iausari.ac.ir دریافت: 1393/10/3 پذیرش: 1394/3/5 26 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 مقدمه رشد روز افزون جمعیت پایین بودن ظرفیت های تولید و عملکرد نامطلوب نظام آموزشی عالی در تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآموزده باعث به وجود آمدن بحران بیکاری در دهههای اخیر شده )احمدپورداریانی 1386(. اغلب دانش آموختگان رشته های کشاورزی رغبت چندانی به کار عملی و تولیدی نشان نمی دهند و در بیشتر مواقع فعالیت های مرتبط با این رشته ها را شغلی پر زحمت کم درآمد و دور از شان یک دانش آموخته دانشگاهی تلقی می کنند. در صورتی که انتظار مسوالن و جامعه از دانش آموختگان کشاورزی این است که آنان افزون بر اشتغال خود برای افراد دیگر جامعه نیز کار ایجاد کنند )رسول اف 1380(. چالش بیکاری در کشور یکی از موضوعهایی است که سبب لزوم توجه به کارآفرینی شده است و با استناد به نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 90 مرکز آمار ایران در کل حدود 768 هزار دانش آموخته دانشگاهی بیکار در کشور وجود دارد که از این شمار 38 هزار و 438 نفر در رشتههای کشاورزی و دامپزشکی هستند به نظر می رسد افراد کارآفرین و تفکر خود اشتغالی بهعنوان راه حل های مورد نیاز از سوی سیاستگذران و مدیران اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است )بدری و همکارن 1385(. کارآفرینی موضوعی است که از اواخر سده بیستم مورد توجه موسسههای آموزشی کشورهای جهان قرار گرفت و منشا دگرگونیهای بزرگی در زمینه صنعتی تربیتی و خدماتی شد. هم چنین چرخه های توسعه اقتصادی همواره با توسعه کارآفرینی به حرکت در می آید به عبارت بهتر کارآفرینی موتور رشد و توسعه است. کارآفرینی فرایند یا مجموعه فعالیت هایی است که افراد را در فراگیری و توسعه دانش مهارت ها و ارزشها توانمند کرده افراد را قادر به تعریف شناخت تحلیل و برخورد با مسایل اطراف خود می سازد. کارآفرینی باعث افزایش بهره وری افراد و منابع و در نتیجه افزایش درآمد مردم جامعه می شود. کرزنر بر این باور است که چالش اصلی هر جامعه ناشی از درك نکردن فرصت هاست و کارآفرینی آگاهی از فرصت های سودآور و کشف نشده است )سندیپ 2007(. کارآفرینی می تواند فرصت های جدیدی را برای کارآفرینان ایجاد کند تا درآمد و سرمایه خود را افزایش دهند و با ایجاد موسسههای جدید و کسب و کارهای کوچک و متوسط استانداردهای زندگی را بهبود بخشند )هنلی 2002(. دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه ها نیز دریافته اند که آنان وارد محیط های کاری متغیر پویا و پیچیده خواهند شد عاملهایی مانند جهانی شدن رقابت و رشد سریع فنآوری دنیای فرصت های کاری را تغییر داده است و انتظارهای کارفرمایان تغییر یافته و آنان نیاز به کارکنانی دارند که رفتارها و گرایش های کارآفرینانه از خود نشان دهند )دراکر 1985(. از سوی دیگر اکثریت مشاغل نوین در شرکت های کوچک و متوسط ایجاد می شود در نتیجه شرکت های امروزی کوچک تر شده و سازمان های بزرگ تر نیز )با استفاده از فنآوری های نوین( به طور عموم افراد کمتری را به کار می گیرند. این امر بدین معنا است که دانشجویان و دانش آموختگان سده بیست و یکم امنیت شغلی پایدار و بلند مدت نخواهند داشت. از این رو امروزه آموزش دانشگاهی به عنوان ابزار کاریابی دانش آموختگان به چالش کشیده شده است )زالی و همکاران 1386(. در سالهای اخیر مشاهده می شود که دانش آموختگان دانشگاه ها به طور جدی عالقه مند به ایجاد کسب و کارهای مستقل هستند. بنابراین نیاز به دانش آموختگان و دانشجویان کارآفرین افزایش یافته است و هدف بسیاری از دانشگاه های معتبر جهان پرورش دانشجویان و در نتیجه دانش آموختگان کارآفرین است. در واقع پرورش استعداد کارآفرینانه ی دانش آموختگان به عنوان دستور کار ملی به منظور توسعۀ کارآفرینی مورد توجه اقتصاددانان و دانشگاه های کشورهای مختلف قرار گرفته و این امر نیازمند توسعه کارآفرینی در میان دانشجویان و دانش آموختگان خواهد بود )زاهدی مازندرانی 1383(. اكبری و همکاران )1393( در تحقیقی عامل های موثر بر نگرش جوانان روستای مشهدبیلو نسبت به كارآفرینی را سنجیدند که نتیجه نشان داد متغیر هنجارهای ذهنی دانش كارآفرینی حمایت خانواده خودكارآمدی و سن جمعی توانستند 35/1 درصد از واریانس متغیر نگرش نسبت به كارآفرینی را تبیین كنند و هنجارهای ذهنی بیشترین نقش را در تبیین این واریانس داشت. آقااحمدی و همکاران )1391( در بررسی رابطه ی هوش اجتماعی با مهارت کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد شهرستان چالوس نشان فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 27

عاملهای موثر بر توسعه ی... دادند یافته های پژوهشی رابطه ی میان هوش اجتماعی و مهارت های کارآفرینی را تایید کرده است بنا بر نتایج بهدست آمده افرادی که دارای توانمندی برقراری ارتباط اجتماعی و قدرت برقراری ارتباط در شبکه های روابط اجتماعی بودند توانستند از مهارت کارآفرینی بیشتری بهره مند شوند. قاسم نژاد مقدم )1389( در پژوهشی با عنوان ارزیابی میزان کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد اسالمی نشان داد که میزان خالقیت دانشجویان گروه فنی مهندسی و پایه از دانشجویان گروه علوم انسانی بیشتر است و دانشجویان پسر نسبت به دانشجویان دختر استقالل طلب تر خطر پذیرتر و خالق ترند. هم چنین میزان انگیزه پیشرفت دانشجویان مجرد از دانشجویان متأهل بیشتر است و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیاز به پیشرفت خالقیت و کنترل درونی باالتری دارند. خسروی پور و همکاران )1388( در پژوهشی با عنوان تحلیل عاملهای مؤثر بر تقویت كارآفرینی در دانشجویان از دیدگاه دانش آموختگان مرکزهای آموزش عالی علمی كاربردی كشاورزی نشان دادند بر پایه نتایج تحلیل عاملی ٧ عامل روش های آموزشی محتوای آموزشی امكانات و تجهیزات عامل های فردی مهارت های دانشجویان ویژگی های دانشجویان و عاملهای محیطی ارزیابی شد. عزیزی و حسینی )1386( عاملهای موثر بر مهارت های کارآفرینی در میان دانشجویان سال آخر دانشکده کشاورزی تهران را بررسی کردند. نتایج بهدست آمده از این تحقیق نشان داد که بین سطح تحصیالت مادر درآمد ماهانه خانواده و محتوای برنامه آموزشی دانشگاه با روحیه و مهارت کارآفرینی دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. هم چنین بین سن سطح تحصیالت پدر درآمد ماهیانه خانواده به کارگیری روش های توسعه آموزش کارآفرینی در دانشگاه و روحیه با مهارت های کارآفرینی دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری آشکار گشته است. یارایی )1383( به بررسی برخی روحیات و مهارت های کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه شیراز و مقایسه آن با مدیران صنایع پرداخت و به این نتیجه رسید که مدیران انگیزه پیشرفت باالتری نسبت به دانشجویان دارند اما خطر پذیری دانشجویان از مدیران صنایع باالتر بوده است. عزیزی )1382( در بررسی زمینه های بروز و پرورش کارآفرینی در دانشجویان سال آخر کارشناسی و کارشناسی ارشد شهید بهشتی نتیجه گرفت که بین متغیرهای اعتماد به نفس انگیزه پیشرفت خطر پذیری استقالل طلبی و خالقیت دانشجویان با کارآفرینی آنان رابطه معنی داری وجود دارد. اگوچوکوا و همکاران )2014( در پژوهشی با عنوان تاثیر آموزش کارآفرینی در دانشجویان برای رسیدن به آگاهی توسعه کسب و کار و مهارت کسب سود در نیجریه نشان دادند که آگاهی توسعه کسب و کار و کسب مهارت توسط بسیاری از دانشجویان موسسههای آموزش عالی نیجریه تا حد کمی به عنوان یک نتیجه از آموزش کارآفرینی به دست آمده است. چانگ و ریپل )2013( در پژوهشی با عنوان ارزیابی توسعه مهارت های کارآفرینی دانش آموزان در پروژه های فعال نشان دادند تغییرات قابل توجهی در درک دانش آموزان از مهارت های خود در طول زمان وجود دارد. اعتماد به نفس خود را در مهارت های خاص به طور قابل توجهی کاهش دادند. مقصودی و داوودی )2011( در تحقیق راهبردهای توسعه كارآفرینی در ایران نشان دادند که عاملهایی که در توسعه كارآفرینی تأثیرگذارند عبارت اند از: عامل آموزشی- انگیزشی خالقانه سرمایهگذاری شراکت. غیاثوند و حسینی )2009( در تحقیقی با عنوان چالش های پیش رو در توسعه کارآفرینی در کشاورزی ایران به این نتیجه رسید که چالش های مالی فنی اطالعاتی تنظیمی تاثیر بیشتری بر توسعه کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی داشته ا ست. لیتونن )2000( در بررسی نقش ویژگیهای شخصیتی افراد در توسعه كارآفرینی نشان داد که افراد با ویژگیهای شخصیتی هم چون کمال طلبی هدفجویی تفکر خالق خطرپذیری اعتماد به نفس كارآفرینان موفقی میشوند و با ارایه آموزشهای الزم و مورد نیاز می توانند نقش مؤثری در توسعه كارآفرینی ایفاء کنند. هاوارد )2004( در پژوهشی تأثیر توسعه مهارت های کارآفرینی )استقالل طلبی خطرپذیری انگیزه پیشرفت کنترل درونی اعتماد به نفس و خالقیت( را بر کارآفرینی 450 نفر از دانشجویان مورد بررسی قرارداد و به این نتیجه رسید که رابطه ی مستقیمی بین این قابلیت ها و مهارت کارآفرینی افراد وجود 28 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 دارد. هاروی دین و پیتسکو )2000( آموزش کارآفرینی در دانشگاه سوئد بررسی کردند و هر یک نشان دادند که محتوای برنامه ی آموزشی دانشگاه و به کارگیری روش های توسعه آموزش کارآفرینی در دانشگاه با روحیه و مهارت کارآفرینی دانشجویان رابطه مثبت و معنی دارد و سرفصل های درسهای دانشگاه با روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه ی معنی داری ندارد. اما بررسی توسعه روحیه و مهارت های کارآفرینی در دانشجویان یکی از جنبه های ارزیابی کیفیت فعالیت های آموزشی عالی می باشد. این تغییر در تحلیل کارایی درونی نظام آموزش عالی به منظور پی بردن به وضع موجود و آسانی تصمیم گیری مورد استفاده قرار می گیرد که با استفاده از نتیجه ی آن می توان از طریق برنامه ریزی آموزشی در جهت بهبود فعالیت ها کوشش کرد. تخصص دانشگاهی در قالب اشتغال هنگامی صورت واقعی و عملیاتی به خود می گیرد که شکل گیری روحیه و مهارت های کارآفرینی در دانش آموختگان آموزش عالی در دوران دانشجویی تقویت شود. از آنجایی که توسعه مهارت های کار آفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی کشور در جهت استفاده از ظرفیت های موجود کشور دارای اهمیت ویژه ای برخوردار است و از سویی چون تا کنون تحقیق جامعی در این زمینه صورت نپذیرفته است از این رو ضرورت بررسی این موضوع و یافتن راه کار هایی در زمینه توسعه مهارت های کارآفرینی در میان دانشجویان آموزشکده های کشاورزی به شدت احساس می شود. بررسی و مرور ادبیات و تحقیق های انجام شده در زمینه عاملهای موثر بر توسعه مهارت های كارآفرینی نشان داد که عامل های مختلفی می توانند در این زمینه دخیل باشند که می توان آنها را به صورت خالصه در قالب عامل های محیطی شخصیتی آموزشی و روحیه کارآفرینی دسته بندی نمود )نگاره 1(. با توجه به آن چه مطرح شد پرسش اصلی تحقیق این است عامل های تأثیرگذار در زمینه توسعه مهارت های كارآفرینی در میان دانشجویان آموزشکده های کشاورزی کدامند استفاده از روش آموزش راه دور برای کارآفرینی استفاده از وسایل آموزشی پیشرفته برای آموزش کارآفرینی انتشار مجله علمی _ترویجی در زمینه کارآفرینی ایجاد پایگاه های اطالع رسانی اینترنتی برای معرفی و ارتباط با کارآفرینان برتر آموزش توسط کارآفرینان موفق برگزاری برنامه های تیمی در دانشگاه برگزاری دوره های آموزشی در زمینه مهارت های کارآفرینی برگزاری سمینارهای تخصصی کارآفرینی برگزاری کارگاه های آموزشی کارآفرینی برگزاری نمایشگاه در زمینه کارآفرینی تدوین کتب آموزشی در زمینه کارآفرینی تربیت مدرسان آموزش های کارآفرینی تشکیل گروه های تحقیق هایی برای پژوهش های کارآفرینی راه اندازی پایگاه اینترنتی برای مرکز کارآفرینی در دانشگاه شناسایی و معرفی کار آفرینان موفق و دعوت برای سخنرانی عامل های آموزشی امکانات زندگی دسترسی به ابزار مناسب دسترسی به امکانات ترابری در دانشگاه دسترسی به منابع اطالعاتی و دانش همگانی دسترسی مطلوب و کافی به رایانه و اینترنت شرایط فیزیکی مطلوب در کالس وجود قوانین مناسب وجود و دسترسی به امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی وضعیت سامانه اطالعاتی برای دستیابی به اطالعات و دانش فنی در مورد کارآفرینی عامل های محیطی توسعه مهارت های کارآفرینی دانشجویان عامل های شخصیتی استقالل فردی در تصمیم گیری اشتیاق به انجام کارهای بزرگ اعتماد به نفس داشتن انگیزه باالی تغییر در کیفیت زندگی آینده نگری در زندگی تجربیات ناخوش آیند دوران کودکی تحمل شکست و اراده برای آغاز دوباره توان خطر پذیری خالق بودن شناسایی فرصت ها عالقه به خود اشتغالی و فعالیت عالقه به نوآوری کنترل درونی نیاز داشتن به موفقیت روحیه کارآفرینی احساس درماندگی ارائه راهکار خالقانه برای حل مشکالت اشتیاق برای پذیرش مسئولیت اعتماد به نفس در انجام کارها انجام کار توسط دیگران پیش از اقدام به کاری انگیزه پیشرفت اهل خطر پذیری و کسب و کار باور خود و جبران کمبود ها از راه های مختلف بهتر کار کردن با روبرو شدن با موفقیت های رقابت آمیز پیش بینی وضعیت های گوناگون تحت کنترل قرار دادن شکست و پیشرفت و نسبت ندادن به سرنوشت تالش برای کسب موفقیت تمایل امتحان تجربه های جدید تمایل رفتن فراتر از زمان سازگاری خود با تغییرات شانسی بودن همه چیز فرو رفتن در رویا و خیال نگاره 1- مدل نظری عاملهای موثر بر توسعه ی مهارت های کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 29

عاملهای موثر بر توسعه ی... روش شناسی این تحقیق از نوع عل ی-ارتباطی می باشد. جامعه آماری این تحقیق 9907 تن )دانشجویان آموزشکده ی کشاورزی: مراغه دماوند شهریار کرمان فسا اهواز نیشابور مانه و سملقان شهر کرد خاتم امین دامغان پاکدشت و ساری( است که بر پایه فرمول کوکران 288 تن به عنوان نمونه تحقیق برآورد شد که به منظور افزایش دقت بررسی 32 نفر به آن افزوده شد. انتخاب نمونه ها با روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انجام گردید. در نهایت در طی چند مرحله پیگیری به 310 پرسشنامه پاسخ داده شد. در این تحقیق برای گردآوری داده ها و به منظور آشنایی بیشتر با پیشینهی موضوع و دستیابی به تحقیقات انجام شده از روش کتابخانه ای )اسنادی( و برای دریافت اطالعات مورد نیاز تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته )روش میدانی( بهره گرفته شد. پرسشنامه شامل سه بخش بود. بخش اول ویژگی های فردی و حرفه ای دانشجویان و خانواده آنها بخش دوم متغیرهای مستقل این تحقیق که شامل عامل شخصیتی )14 مورد( عامل محیطی )9 مورد( عامل آموزشی )15 مورد( و روحیه کارآفرینی )18 مورد( در قالب طیف پنج درجه ای لیکرت تدوین شد. بخش سوم پرسشنامه مقیاسی برای سنجش مهارت کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی بود در این بخش پس از بررسی کامل ادبیات و پژوهش های گذشته مرتبط با موضوع و مصاحبه با متخصصان مربوطه 33 گویه شناسایی شد و جهت سنجش در قالب طیف پنج درجه ای لیکرت تدوین شد. به منظور تعیین روایی پرسشنامه از نقطه نظرها و پیشنهادهای اعضای هیات علمی گروه ترویج کشاورزی دانشگاه آزاد ساری محققان و كارشناسان فعال در حوزه کارآفرینی استفاده شد. برای سنجیدن اعتبار پرسشنامههای تهیه شده به وسیله یك تحقیق پیش آهنگ 30 نسخه از آن توسط دانشجویان رشته کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی ساری تكمیل شد كه پایایی پرسشنامههای تكمیل شده با استفاده از نرمافزار SPSSwin16 با تتای ترتیبی مورد سنجش قرار گرفت كه 0/94=θ بهدست آمد )عامل شخصیتیθ=0/926 عامل محیطی 0/924=θ عامل آموزشی 0/968=θ روحیه کارآفرینی =θ 0/916 و مهارت کارآفرینی 0/966=θ( که گویای اعتبار قابل قبول پرسشنامه بود. روش های آماری مورد استفاده در این پژوهش آمار توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSSWin21 و مدل سازی معادله های ساختاری با استفاده از نرم افزار )8/5( LISREL بود. علت استفاده از این روش آماری پیچیدگی روابط بین پدیده های اجتماعی- اقتصادی این تحقیق بوده که روش های آماری متعارف قادر به تحلیل این گونه رابطهها نبودند و محققان تالش کردند تا این روابط را با بهره گیری از برنامه های پیشرفته تر مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. مدل سازی معادلههای ساختاری )SEM( با توان تحلیل نقش متغیرهای مکنون برای تجزیه و تحلیل و تفسیر عل ی چندمتغیری است که به بررسی رابطههای خطی بین متغیرهای مکنون )پنهان( و متغیرهای آشکار می پردازد که با عنوان روش استاندارد شده )SS( نشان دهنده استاندارد شدن متغیرهای پنهان و حفظ مقیاس متغیرهای آشکار می باشد. مراحل کلی مطرح در تحلیل لیزرلی عبارتند از: طراحی مدل گردآوری داده ها به منظور آزمون مدل برآورد مدل ارزیابی مدل اصالح مدل می باشد )کالنتری 1393 (. برای ارزیابی برازندگی مدل ساختاری یا بررسی این که تا چه حد یک مدل با داده های مربوطه سازگاری و توافق دارد چندین شاخص برازندگی وجود دارد. در این پژوهش برای ارزیابی برازندگی مدل ساختاری با استناد به پیشنهادهای بامگارتنر و هامبورگ )1995( و شوک و همکاران )2004( از شاخص های ( 2 X( شاخص هنجارنشده ی برازندگی )NNFI( شاخص برازندگی فزآینده )IFI( شاخص برازندگی تطبیقی )CFI( ریشه میانگین مجذور خطای برآورد )RMSEA( و شاخص میانگین مجذور باقی مانده ها )RMR( استفاده شد. در حال حاضر آستانه )معیار( دقیقی برای این شاخص ها وجود ندارد چون این شاخص ها پیوسته در حال مقایسه توسعه و تکاملند اما دستور کار کلی داشتن چند معیار برای قابل پذیرش بودن برازش است که موارد زیر در ادبیات مطرح شده است: اگر مقدار X 2 معنی دار نباشد مقدار شاخص های GFI NNFI IFI و CFI باالتر از 0/90 باشند مقدار RMSEA کم تر از 0/08 و مقدار RMR کم تر از 0/10 باشد برازش مدل مناسب و قابل قبول است )شوک و همکاران 2004 باومگارتنر و هومبورگ 1995(. 30 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 یافته ها بر پایه ی نتیجه های به دست آمده از پرسشنامه ها در زمینه ی ویژگی های فردی دانشجویان میانگین سنی 21/54 سال بود بیشتر دانشجویان )85/2 درصد( مجرد بودند میانگین شمار اعضای خانواده دانشجویان حدود 6 نفر بود. شغل پدر حدود نیمی از دانشجویان )59/4 درصد( کشاورزی بود حدود نیمی از دانشجویان )54/2 درصد( متولد روستا بودند بیشتر دانشجویان )61/6 درصد( در روستا سکونت داشتند پدر و مادر بیشتر دانشجویان بی سواد بودند و میانگین درآمد ماهانه خانواده دانشجویان برابر 6859206 ریال بود )جدول 1(. جدول 1 - ویژگی های فردی دانشجویان متغیر میانگین کمینه بیشینه انحراف معیار 3/68 2/42 4247703 43 15 20000000 18 2 1000000 21/54 6 6859206 سن )سال( شمار اعضای خانواده )تن( میزان درآمد ماهیانه )ریال( به منظور اولویت بندی پرسشهای تشکیل دهنده متغییرها از ضریب تغییرات استفاده شد. با توجه به جدول 2 از دیدگاه افراد مورد مطالعه انگیزه باالی تغییر در کیفیت زندگی آینده نگری در زندگی )هدفجویی( میزان عالقه به خود اشتغالی و فعالیت به ترتیب در زمینه ی عامل شخصیتی در باالترین الویت قرار گرفته اند. میزان امکانات زندگی )در خانواده( میزان دسترسی به منبع های اطالعاتی و دانش همگانی و میزان وجود قانون مناسب )در دانشگاه( به ترتیب در زمینه عامل محیطی در باالترین اولویت قرار گرفته اند. تربیت مدرسان آموزش های کارآفرینی آموزش توسط کارآفرینان موفق و تدوین کتاب های آموزشی در زمینه کارآفرینی به ترتیب در زمینه عامل آموزشی در باالترین الویت قرار گرفته اند. تمایل امتحان تجربه های جدید اشتیاق برای پذیرش مسولیت و انگیزه پیشرفت به ترتیب در زمینه میزان روحیه کارآفرینی در باالترین اولویت قرار گرفته اند. هم چنین دوراندیشی )آینده نگری( توانایی اداره ی تغییرات و دگرگونی ها مقاومت و پشتكار به ترتیب در خصوص توسعه مهارت کارآفرینی باالترین اولویت را به خود اختصاص داده اند و تحمل ابهام ایجاد شبكه های مدیریت )مدیریت مشاركتی( و مهارت های نوشتاری در زمینه توسعه مهارت کارآفرینی در پایین ترین اولویت قرار گرفتند. جدول 2 - اولویت بندی متغیرهای تاثیرگذار بر توسعه مهارت های کارآفرینی از دیدگاه دانشجویان آموزشکده های کشاورزی عامل متغییر میانگین رتبه ای انحراف معیار درصد ضریب تغییرات رتبه 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 31/64 31/95 33/38 33/94 34/42 34/66 35/15 35/29 36/35 39/48 40/49 1/21 1/20 1/26 1/17 1/26 1/20 1/19 1/28 1/24 1/23 1/22 3/82 3/75 3/76 3/45 3/67 3/47 3/37 3/62 3/42 3/12 3/02 شخصیتی انگیزه باالی تغییر در کیفیت زندگی آینده نگری در زندگی )هدفجویی( میزان عالقه به خود اشتغالی و فعالیت اعتماد به نفس داشتن میزان اشتیاق به انجام کارهای بزرگ )کمال طلبی( میزان استقالل فردی در تصمیم گیری میزان خالق بودن )تفکر خالق( میزان نیاز داشتن به موفقیت میزان عالقه به نوآوری توان خطر پذیری) خطرپذیری( میزان شناسایی فرصت ها فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 31

عاملهای موثر بر توسعه ی... ادامه جدول 2 12 13 14 41/34 41/48 42/43 1/30 1/28 1/30 3/15 3/09 3/07 میزان کنترل درونی میزان تحمل شکست و اراده برای آغاز دوباره میزان تجربیات ناخوشایند دوران کودکی 1 2 3 4 5 6 7 8 9 45/23 50/13 53/14 53/30 59/89 69/58 69/89 71/78 74/73 1/19 1/27 1/35 1/29 1/45 1/50 1/45 1/41 1/54 2/62 2/54 2/55 2/43 2/43 2/15 2/07 1/96 2/06 عامل محیطی میزان امکانات زندگی میزان دسترسی به منابع اطالعاتی و دانش همگانی میزان وجود قوانین مناسب وضعیت سامانه اطالعاتی برای دستیابی به اطالعات و دانش فنی در مورد کارآفرینی شرایط فیزیکی مطلوب )دما رطوبت تهویه نور و صدا( در کالس میزان وجود و دسترسی به امكانات و تجهیزات آزمایشگاهی میزان دسترسی به ابزار مناسب )ابزار کمک آموزشی( میزان دسترسی به امکانات ترابری در دانشگاه میزان دسترسی مطلوب و كافی به رایانه و اینترنت 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 64/59 67/18 75/77 76/50 76/72 77/91 78/66 80/94 82/46 84/54 84/64 84/97 86/82 87/37 91/74 1/60 1/56 1/57 1/46 1/65 1/69 1/54 1/57 1/64 1/61 1/55 1/61 1/49 1/58 1/68 2/48 2/33 2/07 1/91 2/15 2/17 1/95 1/95 1/98 1/91 1/83 1/90 1/72 1/81 1/83 عامل آموزشی میزان تربیت مدرسان آموزش های کارآفرینی میزان آموزش توسط کارآفرینان موفق تدوین کتب آموزشی در زمینه کارآفرینی میزان ایجاد پایگاه های اطالع رسانی اینترنتی برای معرفی و ارتباط با کارآفرینان برتر راه اندازی پایگاه اینترنتی برای مرکز کارآفرینی در دانشگاه میزان برگزاری برنامه های تیمی در دانشگاه میزان استفاده از روش آموزش از راه دور برای کارآفرینی تشکیل گروه های تحقیق هایی برای پژوهش های کارآفرینی میزان برگزاری دوره های آموزشی در زمینه مهارت های کارآفرینی میزان برگزاری نمایشگاه در زمینه کارآفرینی میزان برگزاری کارگاه های آموزشی کارآفرینی شناسایی و معرفی کارآفرینان موفق و دعوت برای سخنرانی انتشار مجله علمی-ترویجی در زمینه کارآفرینی میزان استفاده از وسایل آموزشی پیشرفته برای آموزش کارآفرینی میزان برگزاری سمینارهای تخصصی کارآفرینی 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 29/61 30/28 31/22 32/44 33/08 33/46 34/01 34/81 35/92 37/10 37/80 38/33 39/71 40/21 1/10 1/15 1/22 1/17 1/18 1/20 1/25 1/29 1/21 1/24 1/31 1/35 1/35 1/22 3/71 3/81 3/92 3/60 3/58 3/59 3/67 3/71 3/37 3/34 3/46 3/52 3/40 3/05 روحیه کارآفرینی تمایل امتحان تجربه های جدید اشتیاق برای پذیرش مسؤلیت انگیزه پیشرفت تالش برای فراتر رفتن عملکردتان از هدفهای تعیین شده اعتماد به نفس در انجام کارها باور خود و جبران کمبود ها از راههای مختلف تمایل رفتن فراتر از زمان تالش برای کسب موفقیت سازگاری خود با تغییرات اهل خطرپذیری در کسب و کار فرو رفتن در رؤیا و خیال بهتر کار کردن با روبرو شدن با موفقیت های رقابت آمیز پیش بینی وضعیت های گوناگون ارائه راهکار خالقانه برای حل مشکالت 32 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 ادامه جدول 2 15 16 17 18 44/16 44/71 52/70 58/63 1/39 1/33 1/46 1/48 3/15 3 2/76 2/53 تحت کنترل قرار دادن شکست و پیشرف و نسبت ندادن به سرنوشت انجام کارتوسط دیگران پیش از اقدام به کاری احساس درماندگی )قبول شرایط و نتوانستن انجام کاری( شانسی بودن همه چیز مطابق میل 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 31/94 33/52 33/53 34/20 34/79 35/37 35/70 35/94 36/05 36/09 36/18 36/48 37/26 37/47 37/59 37/66 38/53 38/78 39/27 39/28 39/38 39/46 40/01 40/19 40/33 40/86 40/41 41/75 42/75 44/42 45/12 45/37 46/16 1/17 1/07 1/21 1/22 1/23 1/18 1/17 1/25 1/27 1/28 1/21 1/27 1/26 1/29 1/28 1/28 1/26 1/30 1/32 1/22 1/30 1/28 1/29 1/29 1/31 1/25 1/33 1/27 1/30 1/38 1/37 1/36 1/43 3/66 3/2 3/61 3/57 3/55 3/34 3/29 3/49 3/53 3/54 3/34 3/48 3/38 3/45 3/41 3/39 3/27 3/35 3.35 3/09 3/31 3/24 3/22 3/2 3/25 3/07 3/21 3/04 3/04 3/10 3/05 2/99 3/11 مهارت کارآفرینی دوراندیشی )آینده نگری( توانایی اداره ی تغییرات و دگرگونی ها مقاومت و پشتكار پیشرفت تصمیم گیری كنترل و نظم درونی مهارت میان فرد مهارت شنیداری )گوش دادن( روابط انسانی استقالل طلبی كنترل و نظارت خالقیت ریسک پذیری پافشاری مدیریت كسب و كار برنامه ریزی و تعیین اهداف نوآوری انگیزه توفیق بازیگر و ایفاءكننده ی نقش در گروه یا مهار ت ها ی گروه سازی نظارت یا ارزیابی محیط مربی گری مذاكره )گفتگو( توانایی سازمان دهی ارتباطات شفاهی یا ارتباطات كالمی رهبری مهارت های مالی و حسابداری مدیریت بازاریابی تغییرمحوری فناوری مدیریت توسعه تحمل ابهام ایجاد شبكه های مدیریت )مدیریت مشاركتی( مهارت ها ی نوشتاری متغییر وابسته ی تحقیق )مهارت کارآفرینی( از 33 پرسش تشکیل شد که در جدول 3 و بر پایه امتیازهای داده شده )بین 33 تا 165( گروه بندی نشان داده شده میزان مهارت کارآفرینی دانشجویان نزدیک به 37 درصد از پاسخگویان مهارت کارآفرینی را در سطح متوسط 29/7 درصد در سطح باال 15/5 درصد در سطح خیلی باال 12/3 درصد در سطح پایین و 5/5 درصد در سطح خیلی پایین ارزیابی کردند. بنابراین کمتر از نیمی از دانشجویان مزبور 45/2 درصد دارای سطح مهارت کارآفرینی باال و خیلی باال هستند. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 33

عاملهای موثر بر توسعه ی... جدول 3 - توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سطح مهارت کارآفرینی آنان سطح فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی انباشته 5.5 17/7 54/8 84/5 100 5/5 12/3 37/1 29/7 15/5 17 38 115 92 48 خیلی پایین پایین متوسط باال خیلی باال ١٠٠ 310 مجموع میانه: 3 میانگین رتبه ای: 3 مدل یابی معادله ساختاری برای بررسی رابطه ی خطی بین متغیرهای مکنون و متغیرهای آشکار است. توسعه ی مهارت های کارآفرینی دانشجویان از عنصرهای مختلف تأثیر می پذیرند که مهم ترین عامل موثر بر توسعه ی مهارت های کارآفرینی عامل روحیه کارآفرینی است که ضریب مسیر آن 0/56=p می باشد. عامل شخصی به میزان 0/42=p عامل محیطی به میزان 0/19=p و عامل آموزشی به میزان 0/42=p در مهارت های کارآفرینی دانشجویان تأثیر دارد. هم چنین عامل شخصی بر عامل روحیه با ضریب مسیر 1/78=p تأثیر دارد عامل محیطی بر عامل شخصی با ضریب مسیر 0/37=p تأثیر دارد. عامل آموزشی بر عامل محیطی با ضریب مسیر 1/07=p تأثیر دارد با توجه به نگاره ی 2 در ساخت متغیر پنهان مهارت های کارآفرینی بیشترین اثر را برنامه ریزی و تعیین هدفها داشته است و كنترل و نظارت نظارت یا ارزیابی محیط به ترتیب اثرگذاری های بعدی را در ساختار متغیر پنهان مهارت کارآفرینی داشتند. بر این پایه معادلههای ساختاری به شرح زیر می باشد: 34 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 نگاره 2- مدل تابع ساختاری عامل های موثر بر توسعه مهارت های کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 35

عاملهای موثر بر توسعه ی... همان گونه که مشخصه های برازندگی در جدول 4 نشان می دهند شاخص ریشه میانگین مربعات خطای برآورد )RMSEA( برابر 0/091 می باشد که بیانگر برازش مدل است. معیار دیگر برای برازش این مدل باال بودن تقریبی شاخص برازندگی تطبیقی )CFI( است که برابر 0/95 و شاخص برازندگی فزاینده )IFI( یا DELTA که برابر 0/95 می باشند که تاییدی دیگر برای برازش مدل می باشد. هر چه شاخص ریشه میانگین مربعات باقی مانده )RMR( برای مدلی نزدیک تر به صفر باشد مدل یادشده برازش بهتری دارد که مدل از نظر این معیار نیز مناسب می باشد. Y=0/56(X 1 )+0/42 (X 2 )+0/19 (X 3 )+0/42 (X 4 ), Errorvar=1/00,R 2 =0/81 0.11 0.21 0.091 0.12 مقدار خطای استاندارد: 4.89 2.06 2.13 مقدار تی: 3.48 X 1 = 78/1 (X 2 ), Errorvar= 1 /00, R 2 = 80/0 0.19 مقدار خطای استاندارد: مقدار تی: 9.26 X 2 = 0/37 (X 3 ), Errorvar= 1 /00, R 2 = 0/23 مقدار خطای استاندارد: 0.19 مقدار تی: 7.11 X 3 = 1/07 (X 4 ), Errorvar= 1 /00, R 2 = 0/53 مقدار خطای استاندارد: 0.10 مقدار تی: 10.23 جدول 4 - شاخص های برازندگی مدل نهایی df P χ2 RMR NNFI NFI GFI IFI CFI شاخص RMSEA 1308 0/000 4672.48 0/078 0/94 0/93 0/64 0/95 0/95 0/091 مقادیر بحث و نتیجه گیری چرخه های توسعه اقتصادی همواره با توسعه کار آفرینی به حرکت در می آید به عبارت بهتر کارآفرینی موتور رشد و توسعه است. یکی از چالشهای اساسی و عمده آموزشكده های کشاورزی توسعه کار آفرینی در میان دانشجویان و دانش آموختگان آن خواهد بود که موجب شده مدیران به اهمیت مساله توسعه مهارت کارآفرینی آگاه شوند. با توجه به نتیجه ی پژوهش میزان مهارت کارآفرینی دانشجویان آموزشکده های کشاورزی کشور ایران )37/1 درصد( در سطح متوسط )29/7 درصد( در سطح باال )15/5 درصد( در سطح خیلی باال )12/3 درصد( در سطح پایین و )5/5 درصد( در سطح خیلی پایین ارزیابی شد. نتایج ارایه شده در بخش یافته ها گویای آن است توسعه مهارت های کارآفرینی دانشجویان از عناصر مختلف تأثیر می پذیرند که در مدل ساختاری مهمترین عامل موثر بر توسعه مهارت های کارآفرینی عامل روحیه کارآفرینی )انگیزه پیشرفت تالش برای فراتر رفتن عملکرد از هدفهای تعیین شده و تالش برای کسب موفقیت( است که ضریب مسیر آن 0/56 می باشد. بر پایه نتایج بهدست آمده افزایش و تقویت روحیه کارآفرینی افراد نقش قابل مالحظه ای در توسعه مهارت های کارآفرینی آنان دارد. نتایج بهدست آمده با یافته های )عزیزی و حسینی 1386( )هاروی دین و پیتسکو 2000( هم خوانی دارد. عامل شخصی نیز به میزان 0/42 در توسعه مهارت های کارآفرینی تأثیر دارد. توجه و تمرکز بر رشد و پرورش جنبه های شخصی و فردی مانند آینده نگری در زندگی استقالل فردی در تصمیم گیری و دیگر ابعاد مرتبط با حیطه فردی زمینه ساز توسعه مهارت های کارآفرینی است که می بایست مورد توجه قرار گیرد. در این زمینه نتیجه بهدست آمده مبنی بر تأثیر عامل شخصی بر مهارت کارآفرینی با یافته های )عزیزی 1382( ( مقصودی و داوودی 2011( )لیتونن 2000( هم خوانی دارد. عامل محیطی نیز به میزان 0/19 در توسعه مهارت های کارآفرینی تأثیر دارد. دسترسی به منبع های اطالعاتی بهره گیری از دانش همگانی بهبود سامانه اطالعاتی برای دستیابی به اطالعات و دانش فنی در مورد کارآفرینی از موضات مهم و تأثیرگذار بر توسعه مهارت های کارآفرینی می باشد. عالوه بر این عامل آموزشی نیز به میزان 0/42 در توسعه مهارت 36 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 های کارآفرینی تأثیر دارد که این یافته با نتایج تحقیق های )احمدپور داریانی و نیک بین 1389( ( مقصودی و داوودی 2011( )لیتونن 2000( همسو می باشد. توجه به مبحث آموزش بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر توسعه مهارت های کارآفرینی غیر قابل انکار و از جنبه های مختلف قابل بررسی است. بر پایه نتیجه بهدست آمده ایجاد پایگاه های اطالع رسانی اینترنتی برای معرفی و ارتباط با کارآفرینان برتر راه اندازی پایگاه اینترنتی برای مرکز کارآفرینی در دانشگاه و برگزاری نمایشگاه در زمینه کارآفرینی می تواند بر افزایش قابلیت و بهبود مهارت کارآفرینی افراد نقش موثری داشته باشد. عامل شخصی بر عامل روحیه با ضریب مسیر 1/78 تأثیر دارد عامل محیطی بر عامل شخصی با ضریب مسیر 0/37 تأثیر دارد. هم چنین عامل آموزشی بر عامل محیطی با ضریب مسیر 1/07 تأثیر دارد. الزم به یادآوری است در ساخت متغیر پنهان توسعه مهارت کارآفرینی بیشترین اثر را برنامه ریزی و تعیین اهداف داشته است و كنترل و نظارت نظارت یا ارزیابی محیط به ترتیب اثرگذاریهای بعدی را در ساختار متغیر پنهان توسعه مهارت های کارآفرینی داشتند. در ادامه بر پایه یافته های این تحقیق پیشنهاد می شود: - با توجه به نتیجه ی بهدست آمده از مدلیابی معادله ساختاری از بین چهار متغییر مکنون )عامل روحیه کارآفرینی عامل شخصی عامل محیطی و عامل آموزشی( متغییر عامل روحیه کارآفرینی بیشترین اثر را بر توسعه مهارت های کارآفرینی داشته است به این ترتیب ضرورت دارد دانشجویان انگیزه ی الزم برای پیشرفت را به دست آورده و برای کسب موفقیت تالش کنند نیز برای فراتر رفتن عملکردشان از هدفهای تعیین شده کالس های آموزشی با این اولویت برگزار شود. - طی برنامه های آموزشی آینده نگری در زندگی )هدفجویی( و استقالل فردی برای تصمیم گیری در دانشجویان کشاورزی نهادینه شود و با توجه به عالقه آنان به فعالیت و خود اشتغالی آموزش های کارآفرینی در حین تحصیل و تسهیالت الزم پس از تحصیل برای آنان در نظر گرفته شود. - برای دست رسی دانشجویان به منبع های اطالعاتی و دانش همگانی بستر الزم فراهم شود برای دستیابی دانشجویان کشاورزی به اطالعات و دانش فنی در مورد کارآفرینی وضعیت سامانه اطالعاتی بهبود یابد. و تجهیزات الزم از جمله تهیه رایانه با دادن وام های دانشجویی ضروری به نظر می رسد. - برای ایجاد مرکز کارآفرینی در دانشگاه و ارتباط با کارآفرینان برتر پایگاه های اینترنتی راه اندازی شود و در زمینه کارآفرینی نمایشگاه هایی هر ساله برگزار گردد. - دوره های آموزشی با موضوع كنترل و نظارت و برنامه ریزی و تعیین هدفها در مراحل مختلف شغلی برای افزایش مهارت دانشجویان برگزار شود و در کارگاه های عملی مهارت های نظارت و ارزیابی آموزش داده شوند. منبع ها احمدپور داریانی م. )1386(. كارآفرینی تعاریف نظریات و الگوها. تهران: نشر شركت پردیس. آقااحمدی ق.ع حلیمی ص. و کیادلیری ل. )1391(. بررسی رابطه ی هوش اجتماعی با مهارت کار آفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد شهرستان چالوس. كنفرانس ملی كارآفرینی و مدیریت كسب و كارهای دانش بنیان. اكبری م. ر. موحدمحمدی ح و علم بیگی ا.) 1393 (. عاملهای موثر بر نگرش جوانان روستای مشهدبیلو نسبت به كارآفرینی. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی )28(:93-83. بدری ا. لیاقتدار م.ج. عابدی م. ر. و جعفری ا. )1385(. بررسی قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش. 12)2(: 73-90 حسینی س.م. و عزیزی ب.) 1386 (. بررسی عوامل موثر در توسعه و مهارت های کارآفرینی در دانشجویان سال آخر دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. مجله علوم كشاورزی ایران 251-24. 2: خسروی پور ب. ایروانی ه.. حسینی س. م. و موحد محمدی ح. )1388(. تحلیل عوامل مؤثر بر تقویت فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 37

عاملهای موثر بر توسعه ی... كارآفرینی در دانشجویان از دیدگاه دانش آموختگان مراكز آموزش عالی علمی كاربردی كشاورزی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه كشاورزی ایران 2)4(: ۳۵ ۴۵. رسول اف ج. )1380(. اشتغال فارغ التحصیالن کشاورزی. سلسله نشست های علمی اشتغال. سازمان همیاری اشتغال فارغ التحصیالن. زالی م. ر. مدهوشی م. و کردنائیج ا. )1386(. ارزیابی مشخصه های کارآفرینی دانشجویان )مطالعه موردی: دانشگاه مازندران( فصلنامه مدرس علوم انسانی 81-114:)3(11 زاهدی مازندرانی م. )1383(. ضرورت های کارکردی توسعه اشتغال در بخش کشاورزی. فصلنامه علمی-پژوهشی موسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی )45(: 12 41-67. عزیزی م. )1382(. بررسی زمینه های بروز و پرورش کارآفرینی در دانشجویان سال آخر کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی. قاسم نژاد مقدم ن. )1389(. ارزیابی میزان کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد اسالمی. ابتکار و خالقیت در علوم 1.1-20:)1( مرکز آمار ایران )1390(. سرشماری عمومی نفوس و مسکن. http://www.amar.org.ir هزارجریبی ج. )1382(. توسعه کارآفرینی و دانش آموختگان. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی 4(9 (:.159-166 یارایی ع. )1383(. بررسی برخی روحیات کارآفرینی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه شیراز. Baumgartner, H., & Homburg, C. (1995). Applications of structural equation modelling in marketing research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13:139 161. Chang, J & Alison, R. (2013). Assessing students' entrepreneurial skills development in live projects, Journal of Small Business and Enterprise Development, 20: 241-225. Drucker, P. (1985). Innovation and Entrepreneurship, NY: Harper Collins Publisher. Ghiasvand Ghiasy, F., Hosseini, F., Malekmohammadi, I. & Hosseini, M. (2009). Factors Influencing the Entrepreneurship in Iran Agricultural Cooperatives, Australian Journal of Basic and Sciences, 3(2):117-1170. Harveydean, R. (2000). Training entrepreneurship at universities: ASwedish case. International entrepreneurship conference proceedings. Haward, S. (2004). Developing Entrepreneurial Potential in Youth: the effect of Entrepreneurial Education and Venture Creation. University of South Florida Report. 3-17. Henly, A. (2002). Job creation by the self-employment: the roles of entrepreneurship and financial, Small Business Economics, 25:196-175. Littunen, H. (2000). Entrepreneurship and the characteristics of the entrepreneurial personality, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 6(6):295 310. Maghsoudi, T. & Davodi, H. (2011). Entrepreneurship development strategies agriculture cooperatives in Iran. American Eurasian J. Agric. & Environ. SCI, 10(2): 283-289. Sandeep, M. (2007). The risk of self-employment in rural china: Development or Disaster? World Development, 35(1):163-181. Schumpeter, J. (1934). The theory of economic development. Cambridge: Harvard. 38 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی

شماره 32 بهار 94 Shook, C. L., Ketchen, D. J., Hult, G. T.M., & Kacmar, K.M. (2004). An assessment of the use of structural equation models in strategic management research. Strategic Management Journal, 25(4): 397 404. Ugochukwu C.O., Elom, E N., Ituma, A., Opara, P.N., Ukwa, N.J., Inyiagu.E.E., & Ndem, J. (2014). Influence of Entrepreneurship Education on Students Attaining Business Development Awareness and Skills Acquisition in Nigeria. Journal of Research & Method in Education. 4(3):37-44. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 39

No:32, Spring 2015 Factors Affecting the Development of Students Entrepreneurial Skills at Agricultural Colleges in Iran A.Ahmadpour 1, H. Ghasemi 2, M. Alikhani Dadoukolaei 3 1- Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran. 2- M.Sc. Graduate in Agricultural Extension and Education, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran. 3- M.Sc. Graduate in Agricultural Extension and Education and Member of Young Researchers Club, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran Abstract Entrepreneurship is one of the major building blocks of sustainable development. Accordingly, this study sought to model the influencing factors affecting the development of entrepreneurial skills among students at Two-year agricultural colleges in Iran. This research is a cause-correlational and the statistical population comprised of 9,907 agricultural students at 13 agriculture Colleges mation unites. Sample size was determined using Cochran formula (n=228). The data collection tool was a researcher-made questionnaire the content validity of which was approved by agricultural extension experts and its reliability was estimated to be θ= 0.94 using ordinal theta. Data analysis was done by applying SPSSWin21 and LISREL (8/5). Results showed that, approximately 37.1% of respondents ranked their entrepreneurial skills at an intermediate level and 29.7% considered it at high level. Applying Structural Equation Modeling (SEM) indicated that the most important factor influencing the development of entrepreneurial skills among students in agricultural colleges in Iran is the entrepreneurial spirit with the path coefficient of 0.56. Personal factors with path coefficient of 0.42 had an impact on the development of entrepreneurial skills. Environmental factors and educational factors with 0.19 and 0.42 were effective on the development of entrepreneurial skills, respectively. The educational factors, with path coefficient of 0.42, had an impact on the entrepreneurial skills development; also, it has an impact on the environmental factors with path coefficient of 1.07. In establishing the latent variable of the entrepreneurial skills, planning and setting the goals were the most effective. Index Terms: entrepreneurship skill, entrepreneurship spirit, agricultural students, agricultural college. Corresponding Author: A.Ahmadpour Email: Ahmadpour@iausari.ac.ir Received: 24/12/2014 ; Accepted: 26/5/2015 JOURNAL OF AGRICULTURAL EDUCATION ADMINISTRATION RESEARCH 40